Tanım
Cornelia de Lange Sendromu (CdLS), büyüme geriliği, zihinsel gerilik, karakteristik yüz görünümü, üst ekstremite anomalileri ve davranış sorunları ile karakterize, nadir görülen genetik bir hastalıktır.
Klinik Özellikler
- Büyüme Geriliği: Doğum öncesi ve sonrası belirgin.
- Zihinsel Gerilik: Hafiften ağıra değişebilir, konuşma gecikmesi.
- Yüz Anomalileri: Kavisli kaşlar, uzun kirpikler, kısa burun, ince üst dudak, küçük çene.
- Üst Ekstremite Anomalileri: Parmak eksikliği, kısalık, dirsek hareket kısıtlılığı.
- Davranış Sorunları: Otizm benzeri davranışlar, hiperaktivite, kendine zarar verme.
- Gastrointestinal Problemler: Reflü, beslenme güçlüğü.
- İşitme Kaybı: İletim tipi veya sensorinöral.
- Diğer Bulgular: Kalp defektleri, diş anomalileri, mikrosefali.
Genetik Nedenler
Hastalık, NIPBL, SMC1A, SMC3, RAD21 ve HDAC8 genlerindeki mutasyonlardan kaynaklanır. Bu genler, kromatin yapısı ve gen ekspresyonunda rol oynar. Çoğu vaka yeni mutasyon sonucu ortaya çıkar.
Tanı Yöntemleri
- Genetik testler (CdLS ilişkili gen mutasyon analizi)
- Fizik muayene ve klinik değerlendirme
- İşitme testleri
- Kalp ultrasonu
- Gelişimsel değerlendirme
- Radyolojik incelemeler (iskelet anomalileri için)
Tedavi ve Yönetim
Kesin tedavisi yoktur. Tedavi semptomlara yöneliktir:
- Beslenme desteği
- Fizik, konuşma ve uğraşı terapisi
- Davranışsal ve psikiyatrik destek
- İşitme cihazları
- Kalp ve gastrointestinal cerrahi gerekebilir
- Multidisipliner takip
Epidemiyoloji
Prevalansı yaklaşık 1/10.000 ila 1/30.000 doğumdur. Hem erkek hem kadınları etkiler.
Prognoz
Yaşam süresi değişkendir. Hafif olgularda yaşam beklentisi normale yakındır. Ağır olgularda komplikasyonlar yaşam süresini kısaltabilir.
Güncel Araştırmalar
Kromatin düzenleyici genlerin hedeflenmesine yönelik tedaviler ve davranışsal müdahaleler üzerine çalışmalar devam etmektedir.
Kaynaklar
- Kline AD, et al. "Cornelia de Lange syndrome." Nat Rev Dis Primers. 2018.
- Orphanet: Cornelia de Lange syndrome
- Genetics Home Reference
- ClinicalTrials.gov