Hidroadenitis Suppurativa Nedir?
Hidroadenitis Suppurativa (HS), cilt altındaki apokrin ter bezlerinin ve kıl foliküllerinin kronik, tekrarlayan, iltihabi bir hastalığıdır. Genellikle koltuk altı, kasık, kalça, anogenital bölge ve meme altı gibi sürtünmeye maruz kalan bölgelerde ortaya çıkar. Hastalık, ağrılı nodüller, apseler, fistüller ve yara izleriyle karakterizedir. Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür ve genellikle ergenlik sonrası başlar. HS, hastaların yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir, hem fiziksel hem de psikolojik sorunlara yol açabilir.
Hidroadenitis Suppurativa'nın Nedenleri
Kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, bağışıklık sistemi bozuklukları, hormonal faktörler ve çevresel etkenlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Sigara kullanımı ve obezite hastalığın ortaya çıkışını ve şiddetini artıran önemli risk faktörleridir. Ayrıca, aşırı terleme ve sürtünme de hastalığın alevlenmesine katkıda bulunabilir.
Belirtileri
- Koltuk altı, kasık, kalça ve meme altlarında ağrılı, şiş nodüller
- Tekrarlayan apse oluşumu
- İltihaplı akıntı ve kötü kokulu drenaj
- Cilt altında tünel şeklinde fistül oluşumu
- Zamanla kalınlaşan, sert ve kabarık yara izleri (skarlar)
- Hareket kısıtlılığı ve ağrı nedeniyle yaşam kalitesinde azalma
Tanı Yöntemleri
HS tanısı genellikle klinik muayene ile konur. Hastalığın tipik belirtileri ve lezyonların yerleşim yeri tanıda yol göstericidir. Bazen apselerden örnek alınarak bakteri kültürü yapılabilir. Nadir durumlarda, diğer cilt hastalıklarını dışlamak için biyopsi gerekebilir. Görüntüleme yöntemleri (ultrason, MRI) fistül ve sinüslerin yaygınlığını değerlendirmede yardımcı olabilir.
Tedavi Yöntemleri
Hidroadenitis Suppurativa'nın tedavisi hastalığın evresine ve şiddetine göre değişir. Tamamen iyileştirici bir tedavi yoktur, ancak alevlenmeleri azaltmak ve semptomları kontrol altına almak mümkündür.
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Sigaranın bırakılması, kilo kontrolü, sürtünmeyi azaltacak giysiler tercih edilmesi, hijyenin sağlanması.
- İlaç tedavisi:
- Topikal ve sistemik antibiyotikler (klindamisin, rifampisin)
- İltihap giderici ilaçlar (kortikosteroidler)
- Retinoidler (A vitamini türevleri)
- Hormonal tedaviler (anti-androjenler)
- İmmünmodülatörler ve biyolojik ajanlar (adalimumab gibi TNF-alfa inhibitörleri)
- Cerrahi tedavi:
- Apselerin boşaltılması
- Fistül ve sinüslerin eksizyonu
- Geniş cilt çıkarılması ve rekonstrüksiyon
- Lazer tedavisi (kıl foliküllerinin yok edilmesi)
Yaşam Kalitesini Artırmak İçin Öneriler
- Sigara içmeyin, bırakmak hastalığın seyrini olumlu etkiler.
- İdeal kilonuzu koruyun, obeziteyi önleyin.
- Dar ve sürtünmeye neden olan giysilerden kaçının.
- Terlemeyi azaltmak için uygun hijyen önlemleri alın.
- Stresten uzak durmaya çalışın.
- Hastalığın alevlenme dönemlerinde cildi tahrişten koruyun.
- Doktor kontrollerinizi aksatmayın ve tedaviye uyum gösterin.
Önleme
Hidroadenitis Suppurativa tamamen önlenemese de, risk faktörlerinin azaltılması hastalığın ortaya çıkışını ve alevlenmelerini önlemeye yardımcı olabilir. Sigara içmemek, kilo kontrolü, uygun hijyen ve sürtünmeden kaçınmak en önemli önleyici adımlardır.
Hidroadenitis Suppurativa ile Yaşamak
HS, kronik ve tekrarlayan bir hastalık olduğu için hastaların psikolojik desteğe de ihtiyacı olabilir. Utanç, depresyon ve sosyal izolasyon sık görülen sorunlardandır. Bu nedenle, hastaların hem dermatoloji uzmanları hem de gerekirse psikolojik destek alması önerilir. Destek gruplarına katılmak da faydalı olabilir.