Tularemi (Tavşan Ateşi)

Tanım

Tularemi, Francisella tularensis adlı bakterinin neden olduğu, kemirgenler ve keneler aracılığıyla bulaşan, zoonotik ve potansiyel olarak ciddi bir enfeksiyondur. "Tavşan ateşi" olarak da bilinir.

Nedenleri

Francisella tularensis, çok bulaşıcı bir gram-negatif bakteri. Doğal rezervuarları tavşanlar, kemirgenler, kuşlar ve kenelerdir.

Bulaş Yolları

• Enfekte kenelerin ısırması
• Enfekte hayvanlarla doğrudan temas (deri, göz, mukozalar)
• Kontamine su veya gıda tüketimi
• Solunum yoluyla (kontamine aerosoller)
• Nadiren insandan insana bulaşmaz

Belirtiler

• Hastalık formuna göre değişir:
• Ülseroglandüler form (en yaygın):
• Kene ısırığı veya deri teması sonrası ülser
• Yakın lenf bezlerinde şişlik ve ağrı
• Ateş, titreme
• Baş ağrısı, halsizlik
• Oküloglandüler form: Gözde kızarıklık, şişlik, lenfadenit
• Orofaringeal form: Boğaz ağrısı, bademcik ülserleri, boyun lenfadeniti
• Pnömonik form: Öksürük, göğüs ağrısı, nefes darlığı
• Tifoid form: Yaygın enfeksiyon, yüksek ateş, karaciğer-dalak büyümesi

Tanı

• Klinik bulgular ve epidemiyolojik öykü
• Serolojik testler (aglütinasyon, ELISA)
• PCR
• Kültür (yüksek güvenlikli laboratuvarlarda)

Tedavi

Antibiyotikler:

• Streptomisin (ilk tercih)
• Gentamisin
• Doksisiklin
• Siprofloksasin

Erken tedavi komplikasyonları önler.

Korunma

• Kenelerden korunma
• Enfekte hayvanlarla temastan kaçınma
• Etlerin iyi pişirilmesi
• Kontamine sulardan kaçınma
• Laboratuvar güvenliği

Epidemiyoloji

Kuzey Yarımküre'de yaygındır. Türkiye'de özellikle İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde görülür. Biyoterörizm ajanı olarak da sınıflandırılır.

Tablo: Klinik Özellikler